Geri İleri

Gıda Güvenliğinde Şahit Numune Uygulamasının Hayati Önemi ve Temel Hijyen Kuralları

Gıda işletmelerinde hijyen kurallarına uymak ve güvenli üretim süreçleri oluşturmak, müşteri sağlığını korumanın yanı sıra işletmelerin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi açısından da kritik bir konudur. Olası bir gıda zehirlenmesi vakası veya müşteri şikayeti durumunda işletmenin sorumluluğunu kanıtlayabilmesi için en önemli savunma mekanizmalarından biri şahit numune uygulamasıdır.

Bu yazımızda, şahit numune uygulamasının işletmeler açısından neden hayati bir önem taşıdığını detaylı şekilde ele alacak ve gıda güvenliği için temel hijyen kurallarını paylaşacağız.

Şahit Numune Uygulaması Nedir ve Neden Hayati Öneme Sahiptir?

Gıda işletmelerinde, müşterilere sunulan her ürünün belirli bir kısmının uygun koşullarda saklanmasına şahit numune uygulaması denir. Bu uygulama, işletmenin gıda güvenliği standartlarına uygun üretim yaptığını belgelemek için kritik bir araçtır.

Şahit Numune Alınmazsa Ne Olur?

Şahit numune uygulaması eksik ya da hatalı yapıldığında, işletmeler ciddi risklerle karşı karşıya kalabilir:

• Gıda Zehirlenmesi Vakalarında Yasal Güvencesizlik: Müşterilerden gelebilecek gıda zehirlenmesi iddialarında işletme, ürünlerinin güvenli olduğunu ispat edemez.

• İtibar Kaybı ve Yasal Soruşturmalar: Numune kaydı olmayan işletmeler, Tarım ve Orman Bakanlığı denetimlerinde cezai yaptırımlarla karşılaşabilir.

• Faaliyet Durdurma ve Cezai İşlemler: Şahit numune kayıtlarının eksik olması, işletmenin kapatılmasına veya yüksek cezalarla karşı karşıya kalmasına neden olabilir.

Bu nedenlerle, gıda güvenliğini sağlamak isteyen her işletmenin şahit numune uygulamasını eksiksiz ve düzenli bir şekilde yapması büyük önem taşır.

Şahit Numune Alımı Nasıl Yapılmalıdır?

Şahit numune sürecinin doğru yönetilmesi için aşağıdaki kurallara uyulmalıdır:

✅ Numune Seçimi ve Sterilizasyon

• Günlük olarak farklı ürün gruplarından (et, balık, tavuk, sebze, tatlı vb.) şahit numune alınmalıdır.

• Numuneler, dezenfekte edilmiş bir kaşık kullanılarak steril kaplara konulmalıdır.

• Numune alınırken, gıda ile temas eden kişisel hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.

✅ Etiketleme ve Saklama

• Numunelerin üzerine, tarih ve ürün bilgileri içeren etiketler eklenmelidir.

• Alınan numuneler, +4°C (±2°C) sıcaklıkta 72 saat boyunca saklanmalıdır.

• Her yeni gün numune alınırken, 3 gün önce alınan numune imha edilmeli, böylece dolapta daima son 3 güne ait numuneler bulunmalıdır.

✅ Kayıt Altına Alma ve Denetim

• Tüm şahit numune işlemleri, düzenli olarak formlar aracılığıyla kayıt altına alınmalıdır.

• İşletmeler, olası bir denetim veya müşteri şikayeti durumunda bu kayıtları yetkililere sunabilmelidir.

Bu adımlar eksiksiz şekilde yerine getirildiğinde, işletmeler yasal denetimlerden sorunsuz geçebilir ve olası bir gıda güvenliği ihlalinde kendilerini kanıtlayarak olası yaptırımları önleyebilirler.

Gıda Güvenliği İçin Temel Hijyen Kuralları

Şahit numune uygulaması, gıda güvenliğinin temel taşlarından biridir. Ancak bunun yanında, işletmelerin aşağıdaki hijyen kurallarına da sıkı sıkıya uyması gerekmektedir.

1. Raf Ayrımı ve Çapraz Bulaşmanın Önlenmesi

• Çiğ ve pişmiş gıdalar ayrı raflarda muhafaza edilmelidir.

• Hayvansal ve bitkisel gıdalar farklı bölmelerde tutulmalıdır.

• Kimyasal maddeler ve temizlik ürünleri gıda maddelerinden tamamen ayrı depolanmalıdır.

• Yüksek riskli gıdalar (çiğ tavuk, deniz ürünleri vb.) alt raflara, piyasaya sunulmaya hazır gıdalar üst raflara yerleştirilmelidir.

2. Etiketleme ve Son Kullanma Tarihi Takibi

• Ürünlerin üretim ve son kullanma tarihleri açık şekilde etiketlenmelidir.

• Hazırlanan yemeklerin ve paketli gıdaların üzerinde “açılma tarihi” etiketi olmalı ve belirlenen süre içinde tüketilmeyen gıdalar imha edilmelidir.

• Alerjen içeren ürünler özel olarak etiketlenmeli, çapraz bulaşma riski engellenmelidir.

3. Dolap Sıcaklık Takipleri

• Buzdolapları ve soğuk hava depoları düzenli olarak sıcaklık kontrolüne tabi tutulmalıdır.

• Soğuk muhafaza gerektiren ürünler +4°C (±2°C), dondurulmuş gıdalar -18°C (±2°C) aralığında saklanmalıdır.

• Uygun olmayan sıcaklıklarda tutulan gıdalar derhal imha edilmelidir.

4. Hijyen Kurallarına Uyulması

• Eller sık sık yıkanmalı ve uygun hijyen kuralları uygulanmalıdır.

• Tek kullanımlık eldivenler gerektiğinde değiştirilmeli, çapraz bulaşmayı önlemek için farklı gıdalarla temas eden eldivenler tekrar kullanılmamalıdır.

• Kesme tahtaları, bıçaklar ve mutfak ekipmanları her kullanımdan sonra dezenfekte edilmelidir.

• Çalışma alanları, yüzeyler ve mutfak gereçleri gün sonunda hijyen kurallarına uygun şekilde temizlenmelidir.

• Personelin hijyen eğitimi alması ve hijyen belgesi bulunması zorunludur. Eğitimsiz ve belgesiz çalışanların gıda ile temas etmesi yasal olarak uygun değildir.

Sonuç Olarak; Şahit Numune, İşletmeler İçin Bir Sigortadır!

Şahit numune uygulaması, işletmelere yasal koruma sağlarken, müşteri güvenini de artıran bir önlemdir. İşletmeler, bu uygulamayı düzenli olarak gerçekleştirerek:

✔ Olası gıda zehirlenmesi vakalarına karşı kanıt sunabilir, ✔ Denetimlerde sorunsuz bir süreç geçirebilir, ✔ Müşterilerine güvenli ve sağlıklı gıdalar sunduğunu belgeleyebilir.

Bu nedenle, gıda güvenliği protokollerinin en temel unsurlarından biri olan şahit numune uygulaması eksiksiz bir şekilde uygulanmalı ve tüm işlemler kayıt altına alınmalıdır.